مقدمه ای بر پلاستیک

1. پلاستیک چیست؟

پلاستیک ها ترکیبات پلیمری هستند که از مونومر به عنوان ماده خام از طریق پلیمریزاسیون افزودنی یا تراکمی ساخته می شوند.

یک زنجیره پلیمری اگر از یک مونومر پلیمریزه شود فوتوپلیمر است. اگر چندین مونومر در یک زنجیره پلیمری وجود داشته باشد، پلیمر یک کوپلیمر است. به عبارت دیگر، پلاستیک یک پلیمر است.

2. طبقه بندی پلاستیک ها

پلاستیک ها را می توان پس از گرم شدن به پلاستیک های گرمانرم و گرما سخت تقسیم کرد.

پلاستیک ترموست پلاستیکی است که خاصیت گرم شدن، پخت و نامحلول بودن دارد و ذوب نمی شود. این پلاستیک فقط یک بار می تواند تشکیل شود.

معمولاً عملکرد الکتریکی بسیار خوبی دارد و می تواند دمای عملیاتی بالا را تحمل کند.

اما عیب اصلی آن این است که سرعت پردازش کند است و بازیافت مواد دشوار است.

برخی از پلاستیک های ترموست رایج عبارتند از:

پلاستیک فنل (برای دسته گلدان)؛

ملامین (مورد استفاده در لمینت های پلاستیکی)؛

رزین اپوکسی (برای چسب)؛

پلی استر غیر اشباع (برای بدنه)؛

لیپیدهای وینیل (مورد استفاده در بدنه خودرو)؛

پلی اورتان (برای کف و فوم).

ترموپلاستیک نوعی پلاستیک است که در دمای خاصی چکش خوار است، پس از سرد شدن جامد می شود و می تواند این فرآیند را تکرار کند.

بنابراین، ترموپلاستیک ها را می توان بازیافت کرد.

این مواد معمولاً می‌توانند تا هفت بار قبل از اینکه عملکردشان بدتر شود، بازیافت شوند.

3. روش های پردازش و شکل دهی پلاستیک

روش‌های پردازش مختلفی برای تولید پلاستیک از ذرات به محصولات نهایی مختلف استفاده می‌شود که موارد زیر بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

قالب گیری تزریقی (متداول ترین روش پردازش)؛

قالب گیری دمشی (ساخت بطری و محصولات توخالی)؛

قالب گیری اکستروژن (تولید لوله، لوله، پروفیل، کابل)؛

تشکیل فیلم دمنده (ساخت کیسه های پلاستیکی);

قالب گیری رول (ساخت محصولات توخالی بزرگ مانند ظروف، شناورها)؛

وکیوم فرمینگ (تولید بسته بندی، جعبه محافظ)

4. خواص و کاربردهای پلاستیک های رایج

پلاستیک ها را می توان به پلاستیک های عمومی، پلاستیک های مهندسی، پلاستیک های مهندسی خاص و غیره تقسیم کرد.

پلاستیک عمومی: به پرمصرف ترین پلاستیک در زندگی ما اشاره دارد، بیشترین مقدار انواع پلاستیک عمدتاً شامل: PE، PP، PVC، PS، ABS و غیره است.

پلاستیک های مهندسی: پلاستیک هایی که به عنوان مواد مهندسی و جایگزینی برای فلز در ساخت قطعات ماشین آلات و غیره استفاده می شوند.

پلاستیک های مهندسی دارای عملکرد جامع عالی، سفتی بالا، خزش، استحکام مکانیکی بالا، مقاومت در برابر حرارت خوب، عایق الکتریکی خوب هستند و می توانند برای مدت طولانی در محیط های شیمیایی و فیزیکی سخت استفاده شوند.

در حال حاضر، پنج پلاستیک مهندسی رایج: PA (پلی آمید)، POM (پلی فرمالدئید)، PBT (پلی بوتیلن ترفتالات)، PC (پلی کربنات) و PPO (پلی فنیل اتر) به طور گسترده در زمینه های مختلف پس از اصلاح استفاده می شوند.

پلاستیک های مهندسی ویژه: پلاستیک های مهندسی خاص به نوعی پلاستیک مهندسی با عملکرد جامع بالا، عملکرد ویژه و عملکرد عالی و دمای استفاده طولانی مدت بالای 150 درجه سانتیگراد اشاره دارد. عمدتا در الکترونیک، برق، صنایع ویژه و سایر زمینه های با تکنولوژی بالا استفاده می شود.

پلی فنیلن سولفید (PPS)، پلی آمید (PI)، پلی اتر اتر کتن (PEEK)، پلیمر کریستال مایع (LCP)، نایلون با دمای بالا (PPA) و غیره وجود دارد.

5. پلاستیک زیست تخریب پذیر چیست؟

پلاستیک‌هایی که ما معمولاً استفاده می‌کنیم، ماکرومولکول‌های با زنجیره بلند هستند که به شدت پلیمریزه شده و در محیط طبیعی به سختی جدا می‌شوند. سوزاندن یا دفن زباله می تواند آسیب بیشتری به همراه داشته باشد، بنابراین مردم به دنبال پلاستیک های تجزیه پذیر برای کاهش فشار محیط هستند.

پلاستیک های تجزیه پذیر به طور عمده به پلاستیک های تجزیه پذیر نور و پلاستیک های زیست تخریب پذیر تقسیم می شوند.

پلاستیک های تجزیه پذیر: تحت تأثیر نور فرابنفش و گرما، زنجیره پلیمری در ساختار پلاستیکی شکسته می شود تا به هدف تخریب دست یابد.

پلاستیک های زیست تخریب پذیر: در شرایط طبیعی، میکروارگانیسم های موجود در طبیعت زنجیره های بلند ساختارهای پلیمری را می شکنند و در نهایت قطعات پلاستیکی توسط میکروارگانیسم ها هضم و به آب و دی اکسید کربن تبدیل می شوند.

در حال حاضر پلاستیک های تجزیه پذیر با تجاری سازی خوب عبارتند از PLA، PBAT و غیره